Gösteriyor ama doğru mu?

Arabaların takometreleri genellikle, sizin gerçek hızınızın 2-3km/saat üzerinde ve nadiren gerçek hızınızı gösterdiklerini biliyor muydunuz? Yani arabanızın takometresi size 80km/saat hızla gittiginizi gösteriyorsa, gerçekte sizin hızınız takriben 77-79km/saat olacaktır. Bunun temelinde sizi muhtemel hız sınırı aşımlarından ve cezalardan korumak var. Peki hayatımızdaki her göstergenin böyle farklı göstermesi her zaman işimize yarar mı? Maalesef hayır!

Bunun en güzel örneklerinden biri humidorumuzdaki higrometreler. Nemin yada sıcaklığın, bir iki derece dahi yanlış yöne gitmesinin tüttürme kalitemize olan etkisini düşünürsek, higrometremizin doğru değerleri göstermesinin önemini bir kere daha anlamış oluruz. Peki higrometremizin doğru gösterdiğinden nasıl emin olacağız? Tabii ki kalibre ederek.

Kalibrasyon birkaç basit malzeme ile, 24 saat içinde yapabileceğiniz bir iş. Bunun için gerekli olan, ağzı kilitlenebilen bir poşet, bir pet şişe kapağı, tuz ve su. Malzemeleri ayarladıktan sonra ki adımlar ise şöyle:

1. Pet şişe kapağını silme bir şekilde tuzla doldurun.
2. Yine kapağın içine, tuzu bulamaç yapacak kadar su ekleyin. Burada tuzun su içinde yüzmesi değil, daha çok çamur kıvamına gelmesini sağlayın. 
3. Sulu ve tuzlu pet şişe kapağını higrometrenizle beraber poşete koyun ve ağzını kilitleyin. 
4. 24 saat sonra higrometrenizin Roult Kanunu'nun ve Henry Kanunu'nun* gereği %75 nem oranını göstermesi gerekiyor. Eğer göstermiyorsa higrometrenizin ayarı kaçmış demektir.
5. Higrometreniz ayarlanabilir bir higrometre ise, ibreyi 75 noktasına getirin. Eğer ayarlanmıyorsa, aradaki farkı not edip sonraki nem kontrollerinizde farkı ekleyerek yada çıkartarak, gerçek nemi hesaplayabilirsiniz.

İşte kalibrasyon bu kadar kolay ama bir o kadar da önemli bir husus. Higrometrenizi yaklaşık 6 ayda bir kalibre etmeniz gerekir. Dijital higrometreleri, analoglar her ne kadar daha şık görünebilseler de, tercih edin derim. Hem, hemen hemen hepsi ayarlanabilir satılıyor, hem de üzerinde sıcaklık ölçer de oluyor. Analoglar, kaliteli olanlar hariç, genelde ayarlanabilir olmuyor ve daha çabuk ayarı kaçabiliyor.

Dijital Higrometre

Analog Higrometre

Bu arada bu kadar uğraşmak istemiyorum derseniz, Boveda'nın Higrometre Kalibrasyon Kiti'ni kullanabilirsiniz. Hemen hemen aynı mantıkla çalışan Boveda'nın Kiti ile yine 24 saat içinde %75 nem oranına göre higrometrenizi kalibre edebilirsiniz.

Neticede higrometrenizin ne gösterdiği değil, gösterdiğinin doğru olup olmadığı önemli. Ancak o şekilde değerli purolarınızın humidorunuzda keyif mi sürdüklerini yoksa acı mı çektiklerini anlayabilirsiniz.

* - Ne Roult'un ne de Henry'nin kanunlarının tam olarak nasıl çalıştığını bilmiyorum ama merak eden fizik ve kimya dehaları için internette tahmin edebileceğiniz gibi fazlasıyla bilgi ve açıklama mevcut.